حفظ تصویری قرآن؛ از حقایق تا تبلیغات

مقدمه

اون سوالی که در این مقاله عمیقا سعی داریم بهش پاسخ بدیم اینه که «آیا حفظ تصویری قرآن یا حفظ سه بعدی قرآن عناوینی تبلیغاتی هستند و نباید به آن‌ها اعتنا کنیم یا اینکه واقعی هستند و شیوه‌ای تازه رو ارائه می‌کنن؟».

این سوال ممکنه برای خیلی از حافظان درجه یک اصلا مساله نباشه؛ ولی برای بسیاری از حافظانی که تازه می‌خوان وارد عرصه بشن و می‌خوان کلاس حفظ خوبی رو انتخاب کنن، مساله است. آقا من به صورت عادی و سنتی حفظ قرآن رو انجام بدم یا به صورت تصویری و سه بعدی؟ این سوال اذیتشون می‌کنه. ان شاء الله تو این مقاله، سعی می‌کنیم به صورت کامل، این دغدغه رو مرتفع کنیم.

آیا نامگذاری روش حفظ به «روش حفظ تصویری» یا «روش حفظ سه بعدی» اشکالی داره؟

نکته اولی که باید بهش توجه کنیم اینه که روش حفظ و مرور، مجموعه‌‌ای از مسائل رو شامل می‌شه؛ مسائلی مثل اینکه چطور حفظ جدید داشته باشیم؟ چطور محفوظات رو مرور کنیم؟ بازسازی محفوظات به چه شکلیه؟ غلط‌ها رو چطور حل کنیم؟ و...؛ از دید ابزار هم ابزار شامل تصویر، صدا و مفهوم می‌شه. بنابرین اگه کسی اسم حفظ تصویری رو روی روش خودش می‌ذاره، «تسمیة الشیء باسمه جزئه» هست؛ یعنی یه چیزی رو به لحاظ یکی از اجزاء مهمش نامگذاری کرده؛ ایشون قطعا مدعی نیست که همه چیز، تصویره و قطعا برای صداها و مفاهیم هم برنامه داره؛ ولی توی نامگذاری از یکی از اجزاء ـ که تصویر باشه ـ استفاده کرده. این اصلا اشکالی نداره. باز حفظ سه بعدی که ظاهرا منظور از سه بعد همین تصویر، صدا و مفهومه، شمول بیشتری داره.

پس متوجه شدیم که نامگذاری روش حفظ به «روش حفظ تصویری» یا «روش حفظ سه بعدی» اشکالی نداره.

اگه با دیدن عنوان «حفظ تصویری قرآن» یا «حفظ سه بعدی قرآن» باید اعتماد کنیم؟

ولی بحث دقیقا اینجاست که آیا اگر شخصی یا موسسه‌ای گفت: من به روش تصویری کار می‌کنم، دیگه تمومه و ما می‌تونیم اعتماد کنیم؟ قطعا خیر؛

1. ممکنه ایشون تو بحث‌های مربوط به تصویر خوب باشه؛ ولی تو بقیه ابزارها مثل استفاده از حافظه صوتی و مفهومی خوب نباشه. ممکنه تو استفاده از حافظه تصویری افراط کنه و نتونه توزیع درستی بین حافظه‌های تصویری، صوتی و مفهومی داشته باشه.

2. ممکنه ایشون فقط اسم حافظه تصویری رو داره یدک می‌کشه؛ ولی وقتی روشش رو بررسی کنی، متوجه بشی که نه؛ حتی تو تصویر هم ایشون درست بحث نمی‌کنه.

3. ممکنه بعضی‌ها اصلا تو نامگذاری اسمی از حافظه تصویری نیارن؛ ولی روششون مبتنی بر حافظه تصویری باشه. نمونه این، کار بنده است؛ من یه دوره‌ای دارم به نام «دوره جامع روش حفظ و مرور»؛ هیچ اثری از تصویر توی نامگذاری نیست؛ ولی تصویر تو جای‌جای روش من موج می‌زنه.

پس اصلا مهم نیست که عنوان روش شما چیه؛ ممکنه عنوان رو گذاشتی تصویر ولی بهره‌ای از تصویر نبردی؛ ممکنه تصویر تو عنوان نیست ولی در تار و پود روشت هست. عنوان‌گذاری کار راحتیه؛ مهم اینه که تو اصل ماجرا ـ که ارائه یه روش درست و بازده هست ـ کارت رو درست انجام بدی.

نتیجه می‌گیریم «حفظ تصویری قرآن» و «حفظ سه بعدی قرآن» فقط یک عنوان هستند. اگر کسی صرفا با دیدن عنوان بخواد وصله بچسبونه و بگه این‌ها تبلیغاته و من به این روش‌ها خوش‌بین نیستم، به نظر من، این برخورد درستی نیست. و اگر کسی بخواد با این عناوین، مجذوب بشه و نتیجه‌گیری کنه که بله؛ دیگه قطعا این روش، بهترین روشه، این هم ساده‌لوحیه.

راه شناخت استاد خوب

برای اینکه نتیجه‌گیری کنید روش شخصی درسته، باید دو چیز مسجل و قطعی بشه:

1. خود شخصی که داره روش حفظ می‌گه، باید آزمون‌هاش رو پس داده باشه؛ چه در مسابقات، چه در محافل؛ بالاخره شما باید احراز کنی که این شخص خودش حافظ درجه یکی هست.

2. باید این روش روی عده‌ای تست شده باشه و جواب داده باشه. باید شاگردان مبرز این شخص، حافظان درجه یکی شده باشن.

ممکنه بگید ما چه کار به شاگردان ایشون داریم؟ همین که خود ایشون حافظ درجه یکی هست کافیه. عرض می‌کنم ممکنه ایشون روش خاصی داشتن که روی آدم‌های کمی جواب می‌ده؛ هر حافظ خوبی لزوما استاد حفظ خوبی نمی‌شه. باید اصول حفظ و حافظه رو بشناسی، باید شاگردان مختلفی داشته باشی و بازخورد بگیری تا پس از سال‌ها تجربه بتونی یه نسخه خوب تحویل حافظان طالب رشد بدی.

امیدوارم همه حافظان عزیز به راحتی راه خودشون رو تو مسیر نورانی حفظ قرآن پیدا کنن و بدون دردسر به قله‌های حفظ برسن.