درباره دو مثالی که در وصف منافقان در آیات 17 تا 20 سوره بقره زده شده، توضیح بدید.
درباره دو مثالی که در وصف منافقان در آیات 17 تا 20 سوره بقره زده شده، توضیح بدید.
ج: تشبیه اول: «مَثَلُهُمْ كَمَثَلِ الَّذِي اسْتَوْقَدَ نَاراً…»
هدف تشبیه: نشان دادن تردید منافقان بین ایمان ظاهری و کفر باطنی.
جزئیات:
استیقاد نار (افروختن آتش): شبیه شنیدن قرآن و دیدن نور ایمان در ظاهر است.
ذهاب نور (خاموش شدن نور): بازگشت به کفر و نفاق است.
ظلمات: شدت یافتن تاریکی کفر بعد از تجربه نور ایمان؛ چون چشم‌شان به نور عادت کرده و تاریکی برایشان سنگین‌تر می‌شود.
صمّ بکم عمی: از کار افتادن ابزار فهم حقیقت در اثر نفاق.
نتیجه: این تشبیه حالت منافق را هنگام شنیدن قرآن در حضور پیامبر نشان می‌دهد؛ لحظه‌ای تحت تأثیر نور ایمان قرار می‌گیرند ولی دوباره به تاریکی کفر بازمی‌گردند و گمراه‌تر می‌شوند.
تشبیه دوم: «أَوْ كَصَيِّبٍ مِنَ السَّماءِ…»
هدف تشبیه: تصویر کردن محیط زندگی منافقان و اثر قرآن بر آن‌ها.
جزئیات:
صَیِّب (باران): قرآن و هدایت اسلام که برای مؤمنان مثل بارانی پر برکت است.
ظلمات و رعد و برق: آیات تهدید و وعید الهی که منافقان را می‌ترساند و مضطرب می‌کند.
مشو فِیه: منافقان گاهی در پرتو برق (لحظه‌های کوتاه بیداری) حرکت می‌کنند ولی سریعاً دوباره در تاریکی می‌مانند.
عدم انتفاع: همان‌طور که باران به اهل زمین نفع می‌رساند ولی عابران سرگردان در آن جز ترس و زیان نصیبی ندارند، قرآن هم برای منافقان نتیجه‌ای جز رسوایی و وحشت ندارد.
نتیجه: این تشبیه نشان می‌دهد که منافقان در فضای وحشت‌زای آیات تهدید قرآن سرگردان‌اند و نه‌تنها از هدایت بهره نمی‌برند بلکه عذاب روحی‌شان بیشتر می‌شود.
✅ خلاصه دقیق تفاوت:
تشبیه اول: حالت درونی فرد منافق هنگام مواجهه با نور ایمان.
تشبیه دوم: فضای بیرونی و محیط پر از تهدید که قرآن برای آن‌ها می‌سازد.
التحریر، ج 1، ص 297 تا 318
اگر سوال یا مشکلی در هر جلسه داشتین، می‌توانید در این بخش با مدرس در ارتباط باشید